De Tweede Kamer heeft op 13 september 2022 het wetsvoorstel excessief lenen bij eigen vennootschap aangenomen. De maatregel geldt per 2023. Zoals de naam al suggereert is de wet bedoeld om bovenmatig lenen van de eigen bv door directeuren-grootaandeelhouders (dga’s) aan banden te leggen. Want, zo is de redenering, lenen van de bv mondt te vaak uit in belastingontwijking. Wat deze maatregel voor jou als dga betekent en wat je kunt doen lees je in deze blog*.
Wat is het probleem?
Wanneer een dga geld nodig heeft voor privé-uitgaven kan deze de bv een dividend laten uitkeren. Daarover is dan 25% (huidig tarief) ‘aanmerkelijkbelangheffing’ verschuldigd. Het alternatief is een lening sluiten bij de bv. Dan hoef je die 25% niet te betalen. De fiscus is altijd al alert geweest dat een dergelijke lening tegen zakelijke voorwaarden wordt verstrekt en heeft de mogelijkheid om deze als een ‘uitdeling’ te betitelen. Niet zelden vormt deze interpretatie echter een bron van discussies en procedures. Met name bij kleinere leningen of rekening courant-verhoudingen met de dga komt het regelmatig voor dat de dga oneigenlijk gelden onttrekt voor (zuivere) privé-uitgaven. Deze laatste aandeelhoudersleningen zijn de fiscus een doorn in het oog. Niet alleen omdat ze vaak ‘consumptief’ worden gebruikt (voor auto, caravan of vakantie), maar vooral omdat ondernemers volgens de fiscus privé vaak onvoldoende inkomen hebben om de leningen af te lossen of daar geen afspraken over maken. Ook worden door de dga vaak onvoldoende materiele zekerheden verstrekt of is deze zelfs niet in staat om deze te verstrekken. In dat geval zijn het in feite geen zakelijke leningen, maar verkapte dividenduitkeringen. En dan is er volgens de fiscus dus sprake van belastingontwijking. Hoewel de fiscus dus binnen de huidige fiscale regelgeving voldoende mogelijkheden heeft om deze verkapte dividenduitkeringen tegen te gaan, is de politiek toch in staat om hier nog extra regelgeving bovenop te zetten. Er wordt dus (weer) een oplossing bedacht voor een niet bestaand probleem!
Wat betekent de nieuwe maatregel voor dga’s?
Heb je als dga (samen met je partner) meer dan 700.000 euro schuld aan je bv (exclusief eigenwoningschuld)? Dan wordt het meerdere vanaf 2023 (eerste toetsmoment is 31 december 2023) belast met 26,9% inkomstenbelasting, alsof het een dividenduitkering is. Het maximumbedrag geldt ook voor leningen vanuit je vennootschap aan een persoon en diens partner samen die met jou of je partner is verbonden. Bijvoorbeeld je (klein)kinderen of je (groot)ouders of die van je partner. Alle typen leningen vallen onder de maatregel, niet alleen consumptieve leningen en leningen die onder onzakelijke voorwaarden zijn aangegaan, maar ook zakelijke leningen. Ook maakt het niet uit voor welk doel de leningen zijn aangegaan. Alleen de eigenwoningschuld (van jezelf, je (klein)kind of (groot)ouder aan de bv blijft buiten schot.
Discussie
Over de nieuwe regelgeving is de nodige discussie. Zo is het niet onwaarschijnlijk dat er door de maatregel een aanzienlijke financieringsvraag op gang komt die niet gemakkelijk in te vullen is. Banken zijn bijvoorbeeld erg terughoudend als het gaat om financiering van commercieel vastgoed. Om die reden zou de maatregel fraude in de hand kunnen werken, waarbij dga’s bij elkaar gaan lenen – uiteraard tegen zakelijke voorwaarden – om daarmee de regelgeving te omzeilen. Daarnaast is het niet duidelijk wat met leningen lager dan 700.000 euro wordt gedaan: zijn die voortaan wel toegestaan ook al zijn deze oneigenlijk? Verreweg het grootste aandeel van dergelijke leningen zijn immers lager dan 700.000 euro. Maar ondanks de discussie en de kritiek is de kans dat de hele maatregel van tafel gaat erg klein. De politieke teneur is immers dat het uitgestrooide ‘helicoptergeld’ door het MKB en haar dga’s moet worden opgebracht. Het lijkt erop dat het gebrek aan politieke competentie zo wordt afgekocht.
Wat kun je als dga doen tot december 2023?
Heb je als dga een schuld van meer dan 7 ton bij je bv, dan is het raadzaam om snel in actie te komen en, eventueel samen met een specialist, te beoordelen hoe je het beste kunt omgaan met de nieuwe regelgeving. De maatregel treedt in werking per 2023 in en wordt eind 2023 voor het eerst getoetst. Dat betekent dat je nog een goed jaar de tijd hebt. Je hebt grofweg de volgende mogelijkheden:
- Aflossen
Tot eind 2023 heb je de mogelijkheid om eventuele bovenmatige leningen af te bouwen. Als je voldoende liquide middelen in privé hebt of creëert (bijvoorbeeld doordat je je sterk in waarde gedaalde aandelenportefeuille helemaal liquideert), kun je de lening daarmee afbouwen. - Dividend uitkeren
Een andere mogelijkheid is om dividend uit te keren. Hou dan wel rekening met het feit dat box 2 per 2024 een gesplitst tarief krijgt: 26% voor de eerste 67.000 euro en 29,5% (2023) over het meerdere. - Vastgoed verkopen of overdragen
Als je vastgoed in privé hebt, ook als dat niet gefinancierd is met leningen van je bv, kun je overwegen dat vastgoed te verkopen (al dan niet aan je eigen bv) en met de opbrengst de lening af te lossen. Nadeel hiervan is dat de koper (dus ook je eigen bv) daarover overdrachtsbelasting verschuldigd is. En juist ja, in het kader van het ‘MKB-bashen’ stijgt per 1 januari 2023 ook de overdrachtsbelasting van 8% naar 10,4% . Zo worden we toch nog ergens Europees koploper! - Herfinancieren
Tot slot kun je de schuld ook (deels) herfinancieren, bijvoorbeeld tegen zakelijke voorwaarden bij een bevriende (niet familiaire) relatie. Of –tegen beter weten in – proberen dit bij een bank onder te brengen.
*dit blog is oorspronkelijk verschenen op Het Kennisnetwerk Oss, waar John Verheijen van ons kantoor bij is aangesloten:
Ben jij als dga voorbereid op de Wet excessief lenen bij eigen vennootschap? (hetkennisnetwerk.nl)